Tytuł VI. (art.117 – 127) O władzy sądowniczej

Tytuł VI

O WŁADZY SĄDOWNICZEJ

Artykuł 117

1. Wymiar sprawiedliwości pochodzi od ludu i jest wykonywany w imieniu Króla przez sędziów, ⁸⁾ stanowiących władzę sądową, niezawisłych, nieusuwalnych, odpowiedzialnych i podległych jedynie władzy ustawy.
2. Sędziowie nie mogą być zwalniani, zawieszani, przenoszeni ani emerytowani inaczej, jak na skutek przyczyn przewidzianych w ustawie i z zachowaniem gwarancji określonych w ustawie.
3. Wykonywanie wymiaru sprawiedliwości we wszelkiego typu procesach, tak w zakresie wyrokowania, jak i zapewnienia wykonania wyroku, należy wyłącznie do sądów ⁹⁾ określonych przez ustawy, zgodnie z ustawowo ustaloną ich właściwością i procedurą.
4. Sądy wykonują jedynie funkcje wskazane w poprzednim ustępie oraz wyraźnie im powierzone przez ustawę, w charakterze gwarancji jakiegokolwiek prawa.
5. Zasada jedności wymiaru sprawiedliwości stanowi podstawę organizacji i funkcjonowania sądów. Ustawa określa wykonywanie wojskowego wymiaru sprawiedliwości w zakresie ściśle wojskowym i wypadkach stanu oblężenia, zgodnie z zasadami Konstytucji.
6. Sądy wyjątkowe są zakazane.

Artykuł 118

Wykonywanie wyroków oraz pozostałych prawomocnych postanowień sędziów i sądów, jak również żądane przez nich współdziałanie w trakcie postępowania oraz wykonywania orzeczeń sądowych jest obowiązkowe.

Artykuł 119

Wymiar sprawiedliwości jest bezpłatny, jeżeli tak stanowi ustawa oraz w każdym wypadku względem osób, które dowiodą niedostatku środków do sądowego dochodzenia swych praw.

Artykuł 120

1. Postępowanie sądowe jest jawne, z wyjątkiem wypadków przewidzianych przez ustawy procesowe.
2. Postępowanie jest głównie ustne, przede wszystkim w sprawach karnych.
3. Orzeczenia winny zawsze posiadać uzasadnienie i być ogłaszane na posiedzeniu jawnym.

Artykuł 121

Krzywdy powstałe na skutek pomyłki sądowej, jak również będące konsekwencją niewłaściwego działania administracji wymiaru sprawiedliwości dają prawo do zadośćuczynienia na koszt państwa, zgodnie z ustawą.

Artykuł 122

1. Ustawa organiczna o władzy sądowniczej określa tworzenie, funkcjonowanie i zarząd sądów ¹⁰⁾ , jak również status prawny sędziów ¹¹⁾ zawodowych tworzących jednolitą korporację oraz personelu pomocniczego administracji wymiaru sprawiedliwości.
2. Rada Główna Władzy Sądowniczej jest organem kierowniczym sądownictwa. Ustawa ustala jej status i system niepołączalności członkostwa w Radzie z innymi funkcjami oraz jej funkcje, w szczególności w zakresie powoływania, awansów, nadzoru
i odpowiedzialności dyscyplinarnej.
3. Rada Główna Władzy Sądowniczej składa się z Prezesa Trybunału Najwyższego, który jej przewodniczy, oraz z dwudziestu członków powoływanych przez Króla na okres pięciu lat. Dwunastu z nich powołuje się spośród sędziów wszystkich kategorii, na zasadach ustalonych przez ustawę organiczną; czterech na wniosek Kongresu Deputowanych i czterech na wniosek Senatu, wybranych w obu wypadkach większością trzech piątych ich członków, spośród adwokatów i innych prawników o uznanej kompetencji i ponad piętnastoletniej praktyce w swoim zawodzie.

Artykuł 123

1. Trybunał Najwyższy, o uprawnieniach jurysdykcyjnych rozciągających się na całą Hiszpanię, jest najwyższym organem sądowym w zakresie wszystkich rodzajów postępowania, poza dziedziną gwarancji konstytucyjnych.
2. Prezes Trybunału Najwyższego jest powoływany przez Króla, na wniosek Rady Głównej Władzy Sądowniczej, w trybie określonym przez ustawę.

Artykuł 124

1. Zadaniem Prokuratury, bez uszczerbku dla funkcji powierzonych innym organom, jest wspieranie działań wymiaru sprawiedliwości w obronie legalności, praw obywateli i interesu publicznego chronionego przez ustawę, z urzędu lub na wniosek zainteresowanych, jak również czuwanie nad niezawisłością sądów oraz zabieganie przed nimi o zadośćuczynienie interesowi społecznemu.
2. Prokuratura sprawuje swe funkcje za pomocą własnych organów zgodnie z zasadami jedności działania i hierarchicznej zależności oraz przy podporządkowaniu, w każdym wypadku, zasadom legalności i bezstronności.
3. Ustawa określa statut organiczny Prokuratury.
4. Prokurator Generalny Państwa jest powoływany przez Króla, na wniosek Rządu, po wysłuchaniu Rady Głównej Władzy Sądowniczej.

Artykuł 125

Obywatele mogą występować ze skargą powszechną ¹²⁾ i uczestniczyć w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości za pośrednictwem instytucji sądu przysięgłych w procesach karnych, w formie i wypadkach określonych przez ustawą, jak również mogą uczestniczyć w sądach opartych na prawie zwyczajowym i tradycji.

Artykuł 126

Policja kryminalna podlega sędziom, sądom i prokuraturze w zakresie ścigania przestępstw oraz wykrywania i zabezpieczania winnych przestępstwa, na zasadach ustalonych przez ustawę.

Artykuł 127

1. Sędziowie ¹³⁾ i prokuratorzy, dopóki są zawodowo czynni, nie mogą sprawować innych funkcji publicznych, ani należeć do partii politycznych lub związków zawodowych. Ustawa ustala system i sposoby zrzeszania się zawodowego sędziów i prokuratorów.
2. Ustawa ustala system niepołączalności funkcji członków władzy sądowniczej z innymi funkcjami; winien on zapewniać ich całkowitą niezawisłość.

---

⁸⁾ W oryginale: "Jueces y Magistrados" , zob. przypis nr 4. ⁹⁾ W oryginale: "Juzgados y Tribunales"; Juzgado - to sąd niższej instancji, Tribunal - sądy wyższych instancji.
¹⁰⁾ Zob. przypis nr 8.
¹¹⁾ Zob. przypis nr 4.
¹²⁾ W oryginale: "acción popular".

---

¹³⁾ Zob. przypis nr 4.