Tytuł IV. (art.97 – 107) O Rządzie i administracji

Tytuł IV

O RZĄDZIE I ADMINISTRACJI

Artykuł 97

Rząd kieruje polityką wewnętrzną i zewnętrzną, administracją cywilną i wojskową oraz obroną państwa. Sprawuje funkcję wykonawczą i władzę reglamentacyjną zgodnie z Konstytucją i ustawami.

Artykuł 98

1. Rząd składa się z Przewodniczącego, wiceprzewodniczących, jeśli zostaną powołani, ministrów oraz pozostałych członków, których określi ustawa.
2. Przewodniczący kieruje działalnością Rządu oraz koordynuje funkcje pozostałych jego członków, bez uszczerbku dla ich kompetencji i bezpośredniej odpowiedzialności za swe działania.
3. Członkowie Rządu nie mogą wykonywać innych funkcji przedstawicielskich niż właściwe dla mandatu parlamentarnego, ani jakiejkolwiek innej funkcji publicznej niż wynikającej ze sprawowanego urzędu, ani jakiejkolwiek działalności zawodowej lub handlowej.
4. Ustawa określa status członków Rządu oraz funkcje niepołączalne z członkostwem w Rządzie.

Artykuł 99

1. Po każdorazowym odnowieniu składu Kongresu Deputowanych oraz w pozostałych wypadkach określonych w Konstytucji, Król, po uprzedniej konsultacji z reprezentantami wyznaczonymi przez grupy polityczne posiadające reprezentację parlamentarną i za pośrednictwem Przewodniczącego Kongresu, proponuje kandydata na Przewodniczącego Rządu.
2. Kandydat zaproponowany zgodnie z postanowieniami ustępu poprzedniego przedstawia przed Kongresem Deputowanych program polityczny Rządu, który zamierza utworzyć i zwraca się o zaufanie Izby.
3. Jeżeli Kongres Deputowanych bezwzględną większością głosów swych członków udzieli zaufania temu kandydatowi, Król mianuje go Przewodniczącym. W razie nieuzyskania takiej większości, przeprowadza się nad tą samą propozycją nowe głosowanie w czterdzieści osiem godzin po pierwszym; w tym wypadku uważa się, iż zaufanie zostało udzielone, jeżeli opowiedziała się za nim zwykła większość.
4. Jeżeli w wyniku wymienionych głosowań zaufanie konieczne dla inwestytury nie zostałoby udzielone, przedstawiane są kolejne propozycje, w sposób przewidziany w ustępach poprzednich.
5. Jeżeli upłynęły dwa miesiące od pierwszego głosowania w sprawie inwestytury, a żaden z kandydatów nie otrzymał zaufania Kongresu, Król rozwiązuje obie Izby i zarządza nowe wybory za kontrasygnatą Przewodniczącego Kongresu.

Artykuł 100

Pozostali członkowie Rządu są powoływani i odwoływani przez Króla, na wniosek Przewodniczącego Rządu.

Artykuł 101

1. Rząd ustępuje po przeprowadzeniu wyborów powszechnych, w razie utraty zaufania parlamentarnego w wypadkach przewidzianych w Konstytucji lub na skutek dymisji albo śmierci jego Przewodniczącego.
2. Ustępujący Rząd kontynuuje działalność aż do objęcia funkcji przez nowy Rząd.

Artykuł 102

1. Przewodniczący i pozostali członkowie Rządu ponoszą odpowiedzialność karną, w razie powstania jej przesłanek, przed Izbą Karną Trybunału Najwyższego.
2. Jeżeli oskarżenie dotyczy zdrady lub jakiegokolwiek przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu państwa, popełnionych w związku z wykonywaniem swych funkcji, może być ono wniesione z inicjatywy czwartej części członków Kongresu i za aprobatą jego większości bezwzględnej.
3. Królewskie prawo łaski nie ma zastosowania do żadnego z wypadków określonych w niniejszym artykule.

Artykuł 103

1. Administracja publiczna służy bezstronnie interesom ogólnym i działa zgodnie z zasadami skuteczności, hierarchii, decentralizacji, dekoncentracji i koordynacji, przy pełnym podporządkowaniu ustawie i prawu.
2. Organy administracji państwa są tworzone, kierowane i koordynowane zgodnie z ustawą.
3. Ustawa określa status funkcjonariuszy publicznych, wymogi wstąpienia do służby publicznej zgodnie z zasadami zasługi i zdolności, odrębności korzystania przez nich z prawa do zrzeszania się w związki zawodowe, system niepołączalności z innymi funkcjami oraz gwarancje bezstronności w wykonywaniu ich funkcji.

Artykuł 104

1. Siły i korpusy bezpieczeństwa, podlegając Rządowi, są powołane do ochrony swobodnego urzeczywistniania praw i wolności oraz zapewnienia obywatelskiego bezpieczeństwa.
2. Ustawa organiczna określa funkcje, podstawowe zasady działania oraz status sił i korpusów bezpieczeństwa.

Artykuł 105

Ustawa określa:
a) zasady wysłuchiwania opinii obywateli, bezpośrednio lub poprzez organizacje i stowarzyszenia uznane przez ustawę, w procesie opracowywania przepisów administracyjnych, które ich dotyczą,
b) dostęp obywateli do archiwów i rejestrów administracyjnych, z wyjątkiem dotyczącym bezpieczeństwa i obrony państwa, dochodzenia w sprawie przestępstw oraz spraw osobistych jednostek,
c) procedurę podejmowania aktów administracyjnych, zapewniając, w uzasadnionych wypadkach, obecność zainteresowanego.

Artykuł 106

1. Sądy sprawują kontrolę władzy reglamentacyjnej oraz legalności działania administracji, jak również zgodności z celami dla których została powołana.
2. Osoby prywatne mają prawo, na zasadach ustalonych przez ustawę, do zadośćuczynienia za szkody poniesione na jakimkolwiek ze swych dóbr, poza wypadkami działania siły wyższej, zawsze pod warunkiem, że szkoda ta powstała na skutek działania służb publicznych.

Artykuł 107

Rada Stanu jest najwyższym organem doradczym Rządu. Jej skład i zakres działania określa ustawa organiczna.