Tytuł III. (art.66 – 96) O Kortezach Generalnych

Tytuł III

O KORTEZACH GENERALNYCH

Rozdział drugi

O IZBACH

Artykuł 66

1. Kortezy Generalne reprezentują lud hiszpański i składają się z Kongresu Deputowanych oraz Senatu.
2. Kortezy Generalne sprawują władzę ustawodawczą państwa, zatwierdzają budżet państwa, kontrolują działalność Rządu i posiadają pozostałe kompetencje, przyznane im przez Konstytucję.
3. Kortezy Generalne są nietykalne.

Artykuł 67

1. Nikt nie może być członkiem obu Izb jednocześnie ani łączyć mandatu członka zgromadzenia wspólnoty autonomicznej z mandatem deputowanego do Kongresu.
2. Członkowie Kortezów Generalnych nie są związani mandatem imperatywnym.
3. Zebrania członków parlamentu nie odbywające się w sposób określony przez regulamin nie wiążą Izb i nie mogą wykonywać ich funkcji, ani korzystać z ich przywilejów.

Artykuł 68

1. Kongres składa się z co najmniej 300 i co najwyżej 400 deputowanych, wybranych w powszechnym, wolnym, równym, bezpośrednim i tajnym głosowaniu, na zasadach określonych przez ustawę.
2. Okręgiem wyborczym jest prowincja. Mieszkańcy miejscowości Ceuty i Melilli wybierają po jednym deputowanym. Ustawa dokonuje podziału ogólnej liczby mandatów, przydzielając każdemu okręgowi tę samą minimalną reprezentację wyjściową i dokonując podziału pozostałych mandatów stosownie do liczby mieszkańców.
3. Wybory odbywają się w każdym okręgu na zasadzie reprezentacji proporcjonalnej.
4. Kongres jest wybierany na okres czterech lat. Mandat deputowanych wygasa po upływie czterech lat od ich wyboru lub w dniu rozwiązania Izby.
5. Wszyscy Hiszpanie korzystający z pełni praw politycznych są wyborcami oraz mają prawo wybieralności.
Ustawa uznaje prawo głosowania Hiszpanów znajdujących się poza terytorium Hiszpanii, a państwo ułatwia im korzystanie z tego prawa.
6. Wybory odbywają się między trzydziestym a sześćdziesiątym dniem po upływie mandatu. Nowo wybrany Kongres powinien być zwołany w ciągu dwudziestu pięciu dni po przeprowadzeniu wyborów.

Artykuł 69

1. Senat jest Izbą reprezentacji terytorialnej.
2. W każdej prowincji wybiera się czterech senatorów w powszechnym, wolnym, równym, bezpośrednim i tajnym głosowaniu wyborców każdej z nich, na zasadach określonych przez ustawę organiczną.
3. W prowincjach wyspiarskich, każda wyspa lub grupa wysp, z Radą Miejską lub Radą Wyspiarską ⁴⁾ , stanowi okręg dla wyboru senatorów; po trzech senatorów przypada na każdą z głównych wysp: Gran Canaria, Mallorca i Tenerife, po jednym zaś na każdą z następujących wysp lub grup: Ibiza-Formentera, Menorca, Fuerteventura, Gomera, Hierro, Lanzarote i La Palma.
4. Mieszkańcy miejscowości Ceuty i Melilli wybierają po dwóch senatorów.
5. Wspólnoty autonomiczne desygnują poza tym po jednym senatorze oraz dodatkowo po jednym senatorze na każdy milion mieszkańców ich terytorium. Prawo desygnacji przysługuje zgromadzeniu ustawodawczemu, a w razie jego braku najwyższemu organowi kolegialnemu wspólnoty autonomicznej, zgodnie z postanowieniami statutów, które zapewnią, w każdym wypadku, odpowiednią reprezentację proporcjonalną.
6. Senat jest wybierany na cztery lata. Mandat senatorów wygasa po upływie czterech lat od ich wyboru lub w dniu rozwiązania Izby.

Artykuł 70

1. Ustawa wyborcza określa wypadki niewybieralności oraz niepołączalności mandatów deputowanych i senatorów; powinny one, w każdym razie, obejmować:
a) członków Trybunału Konstytucyjnego,
b) wysokich funkcjonariuszy administracji państwa, określonych w ustawie, z wyłączeniem członków Rządu,
c) Obrońcę Ludu,
d) czynnych sędziów ⁵⁾ i prokuratorów,
e) zawodowych wojskowych oraz czynnych członków sił i korpusów bezpieczeństwa i Policji,
f) członków komisji wyborczych.
2. Ważność wyboru i mandatów członków obu Izb podlega kontroli sądowej, na zasadach określonych w ustawie wyborczej.

Artykuł 71

1. Deputowani i senatorowie nie mogą być pociągani do odpowiedzialności z powodu opinii wyrażonych w związku z wykonywaniem swych funkcji.
2. W czasie piastowania mandatu deputowani i senatorowie cieszą się także nietykalnością i mogą być zatrzymani jedynie w razie ujęcia ich na gorącym uczynku. Nie mogą być obwinieni ani sądzeni bez uprzedniego upoważnienia właściwej izby.
3. W sprawach przeciwko deputowanym i senatorom właściwa jest Izba Karna Trybunału Najwyższego.
4. Deputowani i senatorowie otrzymują diety, których wysokość ustalają właściwe izby.

Artykuł 72

1. Izby ustalają swoje własne regulaminy, aprobują autonomicznie swoje budżety oraz, za wspólną zgodą, regulują statut personelu Kortezów Generalnych. Pełne teksty regulaminów oraz całość wnoszonych do nich zmian winny być poddane pod głosowanie końcowe, w którym wymagana jest większość bezwzględna.
2. Izby wybierają swoich Przewodniczących oraz pozostałych członków swoich Prezydiów. Wspólnym posiedzeniom przewodniczy Przewodniczący Kongresu, a tok ich obrad określa regulamin Kortezów Generalnych, przyjęty bezwzględną większością przez każdą Izbę.
3. Przewodniczący Izb wykonują w ich imieniu pełnię władzy administracyjnej i uprawnień policyjnych wewnątrz ich siedzib.

Artykuł 73

1. Izby zbierają się corocznie na dwóch sesjach zwyczajnych: pierwszej - od września do grudnia i drugiej - od lutego do czerwca.
2. Izby mogą zbierać się na sesjach nadzwyczajnych na wniosek Rządu, Stałej Deputacji lub bezwzględnej większości członków którejkolwiek z Izb. Sesje nadzwyczajne winny być zwoływane z określonym porządkiem dnia i zamykane niezwłocznie po jego wyczerpaniu.

Artykuł 74

1. Izby zbierają się na wspólne posiedzenie dla realizacji kompetencji nieustawodawczych, które tytuł II wyraźnie przyznaje Kortezom Generalnym.
2. Decyzje Kortezów Generalnych przewidziane w art. 94 ust. 1, art. 145 ust. 2 oraz art. 158 ust. 2 podejmowane są większością głosów każdej z izb. W pierwszym wypadku postępowanie wszczyna się w Kongresie, w dwóch innych - w Senacie. W obu wypadkach, w razie braku zgody między Senatem i Kongresem, zmierza się do jej osiągnięcia przez komisję mieszaną złożoną z równej liczby deputowanych i senatorów. Tekst przedstawiony przez komisję poddaje się pod głosowanie w obu Izbach. Jeżeli nie zostanie przyjęty w ustalanej postaci, decyzję podejmuje Kongres większością bezwzględną.

Artykuł 75

1. Izby działają na plenum i w komisjach.
2. Izby mogą przekazać stałym komisjom ustawodawczym uchwalanie projektów lub wniosków ustawodawczych. Jednakże plenum może w każdej chwili przejąć rozpatrzenie i uchwalenie dowolnego projektu lub wniosku ustawodawczego, który był przedmiotem delegacji.
3. Postępowanie określone w ustępie poprzednim nie może dotyczyć reformy konstytucyjnej, problemów międzynarodowych, ustaw organicznych i podstawowych oraz budżetu państwa.

Artykuł 76

1. Kongres i Senat oraz w określonych wypadkach obie Izby wspólnie, mogą powoływać komisje śledcze dla zbadania dowolnej sprawy o charakterze publicznym. Ich wnioski nie są wiążące dla sądów, ani nie wzruszają orzeczeń sądowych. Jednakże o wynikach śledztwa powiadamia się prokuraturę w celu podjęcia, gdy uzna to za uzasadnione, odpowiednich działań.
2. Stawienie się na żądanie Izb jest obowiązkowe. Ustawa określa sankcje na wypadek niedopełnienia tego obowiązku.

Artykuł 77

1. Izby mogą otrzymywać petycje indywidualne i zbiorowe, zawsze złożone na piśmie; zakazane jest przedkładanie petycji bezpośrednio przez manifestacje obywateli.
2. Otrzymane petycje Izby mogą kierować do Rządu. Rząd jest zobowiązany na żądanie Izb ustosunkować się do ich treści.

Artykuł 78

1. W każdej Izbie powołuje się Stałą Deputację złożoną co najmniej z dwudziestu jeden członków, reprezentujących grupy parlamentarne proporcjonalnie do ich wielkości.
2. Stałym Deputacjom przewodniczą Przewodniczący odpowiednich Izb, a do ich kompetencji należy: uprawnienie przewidziane w art. 73, uprawnienia przysługujące Izbom zgodnie z artykułami 86 i 116, w wypadku gdy Izby zostały rozwiązane lub upłynęły ich pełnomocnictwa, a także stanie na straży praw Izb, kiedy te nie są zebrane.
3. Po upływie pełnomocnictw Izb lub w wypadku ich rozwiązania, Stałe Deputacje kontynuują wykonywanie swych funkcji aż do czasu ukonstytuowania się nowych Kortezów Generalnych.
4. Po zebraniu się odpowiedniej Izby, Stała Deputacja zdaje jej sprawę z rozpatrzonych problemów i podjętych decyzji.

Artykuł 79

1. Izby mogą podejmować uchwały, kiedy zostały zwołane zgodnie z regulaminem i kiedy w posiedzeniu uczestniczy większość ich członków.
2. Uchwały są ważne, jeżeli zostały podjęte większością obecnych członków, chyba że Konstytucja lub ustawy organiczne albo dla wyboru osób regulaminy Izb ustanawiają wymóg większości szczególnej.
3. Senatorowie i deputowani mogą głosować tylko osobiście i nie mogą korzystać z pośrednictwa innych osób.

Artykuł 80

Posiedzenia plenarne Izb są jawne, chyba że każda z Izb większością bezwzględną lub zgodnie z regulaminem postanowi inaczej.

Rozdział drugi

O OPRACOWYWANIU USTAW

Artykuł 81

1. Ustawami organicznymi są ustawy rozwijające prawa podstawowe i wolności publiczne, aprobujące statuty o autonomii i powszechny system wyborczy oraz pozostałe takie ustawy przewidziane w Konstytucji.
2. Dla uchwalenia, zmiany lub uchylenia ustaw organicznych jest wymagana bezwzględna większość Kongresu w głosowaniu końcowym nad całością projektu.

Artykuł 82

1. Kortezy Generalne mogą przenieść na Rząd władzę stanowienia norm z mocą ustawy w zakresie określonych spraw, nie wymienionych w artykule poprzednim.
2. Delegacja ustawodawcza powinna być dokonana w drodze ustawy podstawowej ⁶⁾ , kiedy jej przedmiotem jest wydanie tekstu szczegółowego ⁷⁾ lub w drodze ustawy zwykłej, kiedy chodzi o ujęcie w jednym tekście wielu tekstów ustawowych.
3. Delegacja ustawodawcza powinna być powierzona Rządowi wyraźnie dla konkretnych spraw i ze wskazaniem terminu jej wykonania. Delegacja wyczerpuje się wraz z opublikowaniem odpowiedniej normy wydanej na jej podstawie przez Rząd.
Nie można domniemywać udzielenia delegacji w sposób dorozumiany lub na czas nieokreślony. Zarazem zakazana jest subdelegacja na władze inne niż sam Rząd.
4. Ustawy podstawowe ściśle wyznaczają przedmiot i zasięg delegacji ustawodawczej oraz zasady i kryteria, którymi należy się kierować w trakcie jej wykonania.
5. Upoważnienie do ujednolicenia tekstów ustawowych określa zakres normatywny, którego dotyczy treść delegacji, wyszczególniając, czy sprowadza się ona do prostego zredagowania tekstu jednolitego, czy ma polegać na uporządkowaniu, objaśnieniu i zharmonizowaniu tekstów ustawodawczych, które powinny być ujednolicone.
6. Bez uszczerbku dla kompetencji własnej sądów, ustawy zawierające delegację mogą ustanawiać w każdym wypadku uzupełniające formy kontroli.

Artykuł 83

Ustawy podstawowe nie mogą w żadnym razie:
a) upoważniać do zmiany samej ustawy podstawowej,
b) udzielać pełnomocnictw do stanowienia norm działających wstecz.

Artykuł 84

W razie gdyby jakiś wniosek ustawodawczy lub poprawka pozostawały w sprzeczności z obowiązującą delegacją ustawodawczą, Rząd jest upoważniony do przeciwstawienia się ich rozpatrzeniu. W takim wypadku może być zgłoszony wniosek ustawodawczy zmierzający do całkowitego lub częściowego uchylenia ustawy zawierającej delegację.

Artykuł 85

Akty Rządu wydane na podstawie delegacji ustawodawczej otrzymują nazwę dekretów ustawodawczych.

Artykuł 86

1. W razie nadzwyczajnej i pilnej potrzeby, Rząd może stanowić tymczasowe akty ustawodawcze, które przyjmują postać dekretów z mocą ustawy. Akty te nie mogą dotyczyć podstawowych instytucji państwa, praw, obowiązków i wolności obywateli określonych w tytule I, ustroju wspólnot autonomicznych ani powszechnego prawa wyborczego.
2. Dekrety z mocą ustawy winny być niezwłocznie przedłożone Kongresowi Deputowanych w celu ich rozpatrzenia i poddania pod głosowanie w całości. Jeżeli Kongres nie jest zebrany, zwołuje się go w ciągu trzydziestu dni po ogłoszeniu dekretu. Kongres jest zobowiązany do wyraźnego wypowiedzenia się w powyższym terminie co do zatwierdzenia lub uchylenia dekretu. Dla tych celów regulamin ustanowi specjalne i uproszczone postępowanie.
3. W terminie określonym w ustępie poprzednim, Kortezy mogą rozpatrzyć je w postępowaniu przyśpieszonym, jako projekty ustaw.

Artykuł 87

1. Inicjatywa ustawodawcza przysługuje Rządowi, Kongresowi i Senatowi, zgodnie z Konstytucją i regulaminami Izb.
2. Zgromadzenia wspólnot autonomicznych mogą zabiegać u Rządu o przyjęcie projektu ustawy lub skierować do Prezydium Kongresu wniosek ustawodawczy, delegując przed tę Izbę najwyżej trzech członków zgromadzenia obarczonych obroną wniosku.
3. Ustawa organiczna określa formy realizacji i warunki inicjatywy ludowej dla przedstawienia wniosku ustawodawczego. W każdym wypadku jest wymagane złożenie co najmniej 500 tys. uwierzytelnionych podpisów. Taka inicjatywa nie może być podjęta w sprawach należących do właściwości ustaw organicznych, w sprawach podatkowych i odnoszących się do stosunków międzynarodowych, ani w przedmiocie prawa łaski.

Artykuł 88

Projekty ustaw są aprobowane w Radzie Ministrów, która przedkłada je Kongresowi wraz z przedstawieniem motywów i przesłanek niezbędnych do wypowiedzenia się o projektach.

Artykuł 89

1. Tryb rozpatrzenia wniosków ustawodawczych określają regulaminy Izb, biorąc pod uwagę, aby należne projektom ustaw pierwszeństwo nie utrudniało wykonywania inicjatywy ustawodawczej na zasadach określonych w art. 87.
2. Wnioski ustawodawcze, które zgodnie z art. 87 przyjął do rozpatrzenia Senat, przekazywane są do Kongresu w celu ich rozpatrzenia jako takie wnioski.

Artykuł 90

1. Po przyjęciu ustawy zwykłej lub organicznej przez Kongres Deputowanych, jego Przewodniczący niezwłocznie informuje o tym Przewodniczącego Senatu, który przedkłada projekt do rozpatrzenia Senatowi.
2. Senat w terminie dwóch miesięcy, licząc od dnia otrzymania tekstu, może w drodze umotywowanego orędzia przeciwstawić swoje weto lub wprowadzić do tekstu poprawki. Decyzja w sprawie weta powinna być podjęta większością bezwzględną. Projekt nie może być przedłożony Królowi dla nadania mu sankcji, jeżeli Kongres, w wypadku założenia weta, nie potwierdził większością bezwzględną, a po upływie dwóch miesięcy od założenia weta, większością zwykłą, tekstu pierwotnego, albo jeżeli nie wypowie się w sprawie poprawek, akceptując je lub odrzucając zwykłą większością.
3. Okres dwóch miesięcy, którym dysponuje Senat dla założenia weta wobec projektu lub zgłoszenia do niego poprawek, ulega skróceniu do dwudziestu dni bieżących w stosunku do projektów uznanych za pilne przez Rząd lub Kongres Deputowanych.

Artykuł 91

Król sankcjonuje w terminie piętnastu dni ustawy uchwalone przez Kortezy Generalne, promulguje je i poleca ich niezwłoczne ogłoszenie.

Artykuł 92

1. Decyzje polityczne o szczególnym znaczeniu mogą być poddane pod referendum konsultacyjne wszystkich obywateli.
2. Referendum zarządza Król na wniosek Przewodniczącego Rządu, aprobowany wcześniej przez Kongres Deputowanych.
3. Ustawa organiczna określa warunki postępowania w wypadku różnych rodzajów referendum, przewidzianych w niniejszej Konstytucji.

Rozdział trzeci

O TRAKTATACH MIĘDZYNARODOWYCH

Artykuł 93

W drodze ustawy organicznej można udzielić upoważnienia do zawarcia traktatów, które powierzają organizacji lub instytucji międzynarodowej wykonywanie kompetencji wynikających z Konstytucji. Do Kortezów Generalnych lub Rządu należy zapewnienie, w zakresie ich kompetencji, wykonania tych traktatów oraz postanowień pochodzących od organizmów międzynarodowych lub ponadnarodowych, na rzecz których dokonano przeniesienia kompetencji.

Artykuł 94

1. Wyrażenie zgody państwa na przyjęcie zobowiązań w drodze traktatów lub konwencji wymaga uprzedniego upoważnienia Kortezów Generalnych w następujących wypadkach:
a) traktatów o charakterze politycznym,
b) traktatów lub konwencji o charakterze wojskowym,
c) traktatów lub konwencji oddziałujących na integralność terytorialną państwa lub na prawa i obowiązki podstawowe ustalone w tytule I,
d) traktatów lub konwencji, które pociągają za sobą zobowiązania finansowe dla finansów publicznych,
e) traktatów lub konwencji, które zakładają zmianę lub uchylenie jakiejkolwiek ustawy lub wymagają środków ustawodawczych dla ich wykonania.
2. Kongres i Senat są niezwłocznie informowane o zawarciu pozostałych traktatów lub konwencji.

Artykuł 95

1. Zawarcie traktatu międzynarodowego, który zawierałby ustalenia sprzeczne z Konstytucją, wymaga uprzedniej zmiany Konstytucji.
2. Rząd lub którakolwiek z Izb może zażądać od Trybunału Konstytucyjnego wypowiedzenia się w sprawie ewentualnego istnienia owej sprzeczności.

Artykuł 96

1. Prawomocnie zawarte traktaty międzynarodowe, po ich urzędowym ogłoszeniu w Hiszpanii, stanowią część wewnętrznego porządku prawnego. Ich postanowienia mogą być uchylone, zmienione lub zawieszone jedynie w sposób przewidziany w samych traktatach lub zgodnie z ogólnymi normami prawa międzynarodowego.
2. Wypowiedzenie traktatów lub konwencji międzynarodowych następuje przy zastosowaniu identycznej procedury jak przewidziana dla ich zawarcia w artykule 94.

---

⁴⁾ W oryginale: "Cabildo o Consejo Insular" ⁵⁾ W oryginale: "magistrados, jueces"; magistrado - to w Hiszpanii tytuł sędziego wyższego sądu (od sądów prowincjonalnych poczynając).
⁶⁾ W oryginale: "ley de bases".
⁷⁾ W oryginale: "textos articulados".